Tulluanngitsumik pissusilesortarneq pinaveersaartinniarlugu aammalu peqqinnarnerusumik ataatsimoorfinni meeqqat peqataasarnerisa nukittorsarneqarnissaanut qanoq suleqatigiittoqarsinnaanera pillugu Qeqqata Kommunia, Kalaallit Nunaani Innuttaasut Peqqissusaannik Ilisimatusarfik aamma Paarisa atuarfiit suleqatigalugit angajoqqaanik ataatsimiigiaqqusipput. Sapaatip akunnera 3-mi Maniitsumi aamma Sisimiuni meeqqat atuarfiini pingasuusuni angajoqqaanut ataatsimiisitsisoqarpoq, tassani angajoqqaat 5. - 10. klassini atuartuutillit qaaqquneqarlutik. Angajoqqaat katillugit 350-it ukioqatigiit agguataakkanut aaqqissuussanut qulingiluanut peqataapput. Angajoqqaat amerlanerit peqataanissaat eqqarsaatigalugu unnukkorsiutinik sassaalliisoqarpoq aammalu meeqqanut paarsititsisoqarluni.
Qeqqata Kommuniani aggutsimi 5. - 10. klassinit tamanit HBSC-mik misissuinermi nutaarluinnaasumi inernerit angajoqqqaanik unnoqartitsinermi angajoqqaanut saqqummiunneqarput.
”Eqqortunik aammalu illoqarfinni paasissutissanik peqalerneq annertuumik nukittoqqutaavoq. Misissuinerit tunngavigalugit takusinnaanngorparput, Qeqqata Kommuniata atuarfiinni atuartut amerlanerit peqqissuusut ingerlalluartullu. Aammali 7.-8. klassimi paasissutissani pujortartarnerup atugaanerunera ersarissumik takuneqarsinnaavoq, qinngassaaruttarneq/pimmatiginnittarneq pingaartumik 5. - 6. klassini atugaangaatsiartoq, aammalu atuartut affaasa missaat kisimik ullut tamaasa timiminnik aalatitsilluartartut. Ilutigisaanik ilisimavarput meeqqat akornanni peqqissuseq atugarissaarnerlu siuarsaalluni pitsaaliuinikkut suliniutini illoqarfimmi nukittuffiit aammalu pingaartitat aallaaviusariaqartut. Pitsaaliuinikkut suliniarnermi innutaasunut, inuiaqatigiinnut aammalu sumiiffinni pitsaalluinnartumik anersaaqarneq ataqqineqarnissaat pisariaqarpoq. Tamanna siumut sammisumik ilisimatusarnitsinni aallaaviussaaq," oqarpoq Innutaasut Peqqissusaannut Ilisimatusarfimmi ataqatigiissaarisoq Ingelise Olesen.
Angajoqqaanut unnoqartitsinermi nuna tamakkerlugu pitsaaliunermut immikkoortortaq Paarisa peqataavoq, taannalu meeqqamik aanngajaarniutinik atuisuunnginnissaannut, angajoqqaatut meeqqanut peqqinnartumik pitsaasumillu ataatsimoorfinni peqataatitsinissamut angajoqqaanut siunnersuutinik saqqummiivoq.
”Ilisimavarput angajoqqaat meeqqaminnik piffissaqarfiginninnermikkut aammalu sunngiffimmi sammisassanut aaqqissuussaasunut peqataatitsisarnermikkut, meeqqat peqqissusaannut atugarissaarnerinullu assigiinngitsutigut allanngueqataasinnaasartut. Misissuinerup takutippaa tamanna ilaatigut meeqqat imigassamik aammalu aanngajaarniutinik atuinissaannut pinngitsuuisitsilluarsinnaasartoq" Paarisami sulianut pisortaq,Tina Evaldsen oqarpoq.
Saqqummiunneqartut tunngavigalugit eqqartorneqartuni immikkoortut pillugit klassini atugarissaarnissamut pingaaruteqarnerusorisatik pillugit klassikkaartumik eqqartueqatigiipput, eqqartueqatigiinnerup kingunerivaa, atugarissaarneq, peqqinneq aammalu aanngajaarniutinik atuisarneq pillugu angajoqqaat unnuk taanna assigiinngitsunik isumaqatigiissusiornermik atsioqatigiinnerat. Angajoqqaat unnuk taanna peqataanngitsut atuarfimmut atsiorsinnaanerinut aggersarneqassapput.
Suleqatigiinnissamik isumaqatigiissummi siunertaavoq, angajoqqaat akornanni pitsaasumik suleqatigiinnissaq aammalu meeqqat pillugit attaveqaqatigiilluarnissaq. Angajoqqaat akornanni ataatsimut isumaqatigiissususiorneq, ulluinnarni meeqqat atugaannut pitsaasumik toqqissisimanartumillu sinaakkusiinissamut qulakkeerinnittussamut isumalerujussuuvoq. Angajoqqaat akornanni suleqatigilluarneq ilaatigut qinngasaaruttarnermut aammalu aanngajaarniutinik atuinissamut pinaveersaartitsisuusinnaavoq, aammalu ulluinnarni meeqqat aamma inersimasut toqqissisimanartumik atugarissaarnermullu atugaqarnissaannut peqataasinnaalluni.
”Nuannaarutigaara angajoqqaat taamak amerlatigisut ataatsimiinnernut peqataanerat. Tassuunakkut takuarput meerartatta peqqissumik inuuneqarnissaat angajoqqaanit qanoq pingaartinneqartiginera, tamannalu soorunami nuannaarutigeqaara. Neriuutigaarpullu tamatta suleqatigiinnitsigut meerartatta amerlanerpaat tupamik aanngajaarniutinillu atuisuunnginnertik aammalu inuttut assigiinngissitaaartuunerminnik ataqqinnittuunertik pillugit nunatsinni nuannersumik tusaamaneqalernissaat angujumaaripput.”Borgmesteri Malik Berthelsen oqarpoq.
Angajoqqaanik unnoqartitsineq Paarisa aamma kalaallit Nunaanni Innuttaasut Peqqissusaannik Ilisimatusarfik suleqatigalugit Qeqqata-model ilaatut ingerlanneqarpoq. Periuseq taanna Islandimi pinaveersaartitsinermik peqqissutsimillu siuarsaalluni suliaqarnermit isumassarsiorfiuvoq, tassani anguniagaalluni meeqqat inuusuttullu inuulluataarnerisa peqqissusaasalu siuarsarneqarnissaat kiisalu aanngajaarniutinik tupanillu atuinerup apparsarneqarnissaa.
HBSC atuartunik misissuineq
Health Behavior in School-aged Children (HBSC) tassaavoq, atuartut peqqinnerat peqqinnissakkullu ileqqoqarnerat pillugu nuna tamakkerlugu apersuilluni immersugassakkut misissuineq, ukiut sisamakkaarlugit ingerlanneqartartoq. Misissuineq Naalagaaffiit Peqatigiit peqqinnissaq pillugu suleqatigiissitanit WHO-mit tapersersorneqarpoq.
5.-10. klassemi atuartut Qeqqata Kommuniani 96%-ii misissuinermut 2020-mi peqataapput.
Annertunerusumik paasisaqarusukkuit uku attavigikkit:
Malik Berthelsen, Qeqqata Kommuniani Borgmesteri
E- mail: mabe@qeqqata.gl
Tlf: 86 73 00
Johanne Bladt Vammen, Qeqqata Kommunia suliniummik aqutsisoq
E-mail: jova@qeqqata.gl
Tlf: 86 73 13
Tina Evaldsen, Paarisami sulianut pisortaq
E-mail: tiev@nanoq.gl
Tlf: 56 55 09
Ingelise Olesen, Innutaasut Peqqissusaannut Ilisimatusarfimmi ataqatigiissaarisoq
E-mail: uniiole@uni.gl
Tlf: 56 46 40
